Úr aðalnámskrá tónlistarskóla:

Mennta- og menningarhlutverk tónlistarskóla er að

3. janúar 2009

Tónleikaröð kennara: Barokktónlist 

Efnisskrá

• Henry Purcell (1659-1695)
  Svíta í a-moll Z.663
  - Prelude
  - Almand
  - Corante
  - Saraband
  
• Johann Sebastian Bach (1685-1695)
  Frönsk svíta í c-moll, BWV 813
  - Allemande
  - Courante
  - Sarabande
  - Air
  - Menuet
  - Gigue
  
• Domenico Scarlatti (1685-1757)
  Sónata í G-dúr K.284 Allegro
  Sónata í C-dúr K.132 Cantabile
  
• François Couperin (1668-1733)
  Úr fjórðu bók, 25. svíta:
  - La Visionaire
  - La Mistérieuse
  - La Monflambert
  - La Muse victorieuse
  - Les Ombres errantes

Um verkin og höfunda

Henry Purcell fæddist í London. Það er ýmislegt á reiki um hverjir foreldrar hans voru en ljóst er að það voru ýmsir tónlistarmenn í fjölskyldunni. Purcell ólst upp við enska sönghefð og byrjaði snemma að setja nótur á blað. Hann starfaði sem tónskáld, bassa- og kontratenórsöngvari. Purcell er í dag talinn með mestu tónskáldum Englendinga. Verk hans fyrir sembal eru annars vegar átta svítur, tileinkaðar Önnu prinsessu, og hins vegar smáverk, sum útsetningar á leikhústónlist hans. Þetta eru einföld verk en ákaflega heillandi.

Johann Sebastian Bach er þekktasta tónskáldið í stórri tónlistarfjölskyldu. Auk þess að vera tónskáld lék hann á hin ýmsu hljóðfæri, þó hljómborðið hafi verið hans aðalhljóðfæri. Enginn veit raunverulega hvaðan nafnið "Franskar svítur" kemur. Líklega ekki frá Bach sjálfum. Það birtist fyrst á prenti í ævisögu Bachs eftir Forkel, nokkru eftir lát Bachs. Þó nafnið bendi til þess eru frönsku svíturnar ekki allar í frönskum stíl, alls ekki, margir kaflar eru einmitt í ítölskum stíl. Þetta eru miklu stærri og viðameiri verk en svítur Purcells.

Domenico Scarlatti var sonur Alessandros Scarlattis sem var frægt tónskáld í Napolí á Ítalíu. Hann var tónskáld, semballeikari og kennari. Hann flutti til Lissabon árið 1719. Hluti af starfi hans þar var að kenna hinni efnilegu prinsessu Maríu Barböru á sembal. Þegar hún giftist Fernando krónprinsi Spánar flutti Scarlatti með henni til Madrid og bjó við spænsku hirðina til æviloka. Fræg er sagan um keppni milli Domenicos Scarlattis og Händels. Þeir kepptu bæði í sembal- og orgelleik og varð Scarlatti hlutskarpari í semballeiknum en Händel í orgelleiknum. 

Scarlatti samdi 550 sónötur fyrir sembal. Þær eru ekki í hinu hefðbundna sónötuformi klassíska tímans heldur eru þetta verk í einum kafla, lang oftast tvískipt. Sónötur Scarlattis eru undir áhrifum frá spænskri dans- og gítartónlist.

Francois Couperin kemur líka úr tónlistarfjölskyldu, röð organista við St. Gervais kirkjuna í París. Auk þess að vera organisti starfaði hann við hirðina m.a. við að kenna börnum konungs á sembal. Hann var oft kallaðu "Le grand" þ.e. hinn mikli, til aðgreiningar frá hinum Couperinunum. Hann gaf út fjórar bækur með sembalverkum (samtals 220) og skipti þeim niður í 27 raðir eða svítur. Einnig samdi hann kennslubók í semballeik sem heitir "Listin að leika á sembal" og er bráðskemmtileg lesning. Verkin sem ég leik eru úr síðustu bókinni hans. Hann var orðinn mjög heilsulaus þegar hún var gefin út. Fyrsta og þriðja verkið í röðinni hafði týnst en hann treysti sér ekki til að semja ný í staðinn og lét þetta fara svona. Verkin í fyrstu bókinni eru í hefðbundnu svítuformi, röð af dönsum, en eftir því sem líður á fer hann frjálslegar með formið. Í 25. röð eru flestir danskaflar horfnir.

Verkin bera öll nöfn, mis dularfull:
La Visionaire, er nokkurs konar franskur forleikur.
La Misterieuse, nafnið vísar hugsanlega til hljómagangsins.
La Monflambert, svo hét kona vínkaupmanns konungs.
La Muse victorieuse, sigursæla menntagyðjan, úthverfur kafli.
Les Ombres errantes, reikandi skuggar. Hér horfir tónskáldið inn á við.

Couperin sagði sjálfur að hann vildi frekar láta hreyfa við tilfinningum sínum en að koma sér á óvart.

Um flytjandann

Guðrún Óskarsdóttir nam semballeik hér heima hjá Helgu Ingólfsdóttur. Framhaldsnám stundaði hún hjá Anneke Uittenbosch við Sweelinck Conservatorium í Amsterdam, hjá Jesper Böje Christensen í Scola Cantorum í Basel og hjá Francoise Lengéllé í París. Guðrún hefur leikið inn á hljómdiska og komið fram sem einleikari, meðleikari eða sem þátttakandi í kammertónlist á fjölmörgum tónleikum á Íslandi og víða í Evrópu. Hún leikur reglulega með kammerhópnum Nordic Affect, Camerata Drammatica, Bachsveitinni í Skálholti, Caput-hópnum, Kammersveit Reykjavíkur og með Sinfóníuhljómsveit Íslands. Guðrún hefur unnið í Íslensku óperunni, Strengjaleikhúsinu og með Íslenska dansflokknum. Haustið 2007 tók hún þátt í nútímatónlistarhátíðinni í Takefu í Japan og frumflutti þar m.a. þrjú verk fyrir flautu og sembal ásamt Kolbeini Bjarnasyni, flautuleikara. Guðrún hefur kennt við Tónlistarskóla Kópavogs síðan 2006.

Aðgangseyrir

• Almennt miðaverð: 1.500 kr.
• Eldri borgarar, öryrkjar og námsmenn: 1.200 kr.
• Kennarar Tónlistarskóla Kópavogs: 500 kr.
• Nemendur Tónlistarskóla Kópavogs og aðstandendur: Frítt.
• 12 ára og yngri: Frítt

Sími í miðasölu er 5 700 400 og er opið virka daga kl. 9.00-16.00 og klst. fyrir tónleika.

[ Til baka á Fréttir 2009 ]