Harpa

Til eru ýmsar gerðir af hörpum en hérlendis hefur annars vegar verið kennt á keltneska eða litla hörpu og hins vegar á konserthörpu eða stóra hörpu. Vegna stærðarinnar hentar lítil harpa ungum nemendum betur en sú stóra. Skólinn á fáein hljóðfæri til útláns. Nemendur þurfa að eiga nótnapúlt, hafa stól í réttri hæð og skemil fyrir fætur ef þörf krefur. Miðað er við að nemendur sem hefja nám á litla hörpu skipti yfir á stóra pedalhörpu síðar á námsferlinum. Nám á pedalhörpu getur hafist þegar nemendur hafa líkamlega burði til að leika á hljóðfærið, oftast við 12-13 ára aldur.

Námsmarkmið

Í aðalnámskrá tónlistarskóla er gerð grein fyrir þeim markmiðum sem nemendur eiga að hafa náð við lok grunnáms, miðnáms og framhaldsnáms á hörpu.

Markmið í grunnnámi

Við lok grunnnáms eiga hörpunemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
• leiki með vel mótaðri handstöðu
• hafi öðlast allgóðan fingrastyrk
• geti leikið skýrt og dempað strengi
• hafi náð allgóðu valdi á notkun króka eða pedala
• hafi náð grundvallartökum á mismunandi tónmyndun, þ.e. venjulegri tónmyndun, flaututónum og près de la table (þ.e. nálægt hljómbotninum)
• geti leikið með greinilegum styrkleikabreytingum
• hafi náð allgóðu valdi á hljómatækni, þ.e. brotnum hljómum og arpeggíum
• hafi náð grundvallartökum í leik arpegghljóma
• geti dregið fram einstakar raddir, t.d. laglínu á móti undirleik
• geri sér grein fyrir mikilvægi hentugrar fingrasetningar
• leiki með markvissri og öruggri fingrasetningu
• sýni nákvæmni í mótun tónmynstra og hendinga
• sýni nákvæmni í lestri og úrvinnslu tónmálsins

Nemandi

• hafi öðlast allgott hrynskyn
• geti lesið og leikið án undirbúning verkefni sambærilega þeim sem fengist var við í fyrri hluta grunnnáms
• hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar
• hafi þjálfast reglulega í að leika eftir eyra
• hafi fengist við skapandi starf frá upphafi námsins
• hafi þjálfast í ýmiss konar samleik
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi þjálfast reglulega í leik tónstiga og hljóma samkvæmt þessari námskrá
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á grunnprófi samkvæmt þessari námskrá

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist eftir um það bil þriggja ára nám:

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu

Markmið í miðnámi

Við lok miðnáms eiga hörpunemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
• leiki með mjög vel mótaðri handstöðu
• hafi öðlast góða fingraleikni, fingrastyrk og hraða
• hafi náð talsverðu öryggi og snerpu í stökkum um hljóðfærið
• hafi náð góðu valdi á dempun strengja
• hafi náð valdi á notkun króka eða pedala
• hafi náð góðum tökum á sjálfstæði handa og samhæfingu ólíkra hreyfinga handa og handleggja
• hafi náð valdi á mismunandi tónmyndun, þ.e. venjulegri tónmyndun, flaututónum og près de la table
• leiki með skýrum og blæbrigðaríkum tóni
• hafi náð valdi á étouffé
• geti leikið með skýrum styrkleikabreytingum
• hafi náð góðu valdi á hljómatækni, þ.e. brotnum hljómum og arpeggíum
• hafi náð valdi á leik arpeggiohljóma
• leiki með markvissri fingrasetningu sem stuðli að öruggum hreyfingum handanna á strengjunum
• geti dregið laglínur skýrt fram í báðum höndum
• hafi kynnst skrautnótum og öðlast nokkra þjálfun í leik þeirra
• sýni nákvæmni í mótun tónmynstra og hendinga
• sýni nákvæmni í lestri og úrvinnslu tónmálsins

Nemandi

• hafi öðlast gott hrynskyn
• hafi vald á sveigjanleika í hraða og hryn
• geti lesið og leikið án undirbúnings verkefni sambærileg þeim sem fengist var við í fyrri hluta miðnáms
• hafi þjálfast reglulega í að leika utanbókar
• hafi þjálfast í ýmiss konar samleik
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi á valdi sínu samstíga dúrtónstiga til og með fimm formerkjum, þrjár áttundir með báðum höndum í einu, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu samstíga hljómhæfa molltónstiga til og með fimm formerkjum, þrjár áttundir með báðum höndum í einum, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu gagnstíga dúrtónstiga til og með fimm formerkjum, tvær áttundir með báðum höndum, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu gagnstíga hljómhæfa molltónstiga til og með fimm formerkjum, tvær áttundir með báðum höndum, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu brotna þríhljóma, sbr. tóndæmi á bls. 51 í þessari námskrá, í dúr- og molltóntegundum til og með fimm formerkjum, tvær áttundir með báðum höndum, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggíur í grunnstöðu og hljómhvörfum, sbr. tóndæmi á bls. 52 í þessari námskrá, í dúr- og molltóntegundum til og með fimm formerkjum, tvær áttundir með báðum höndum, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggíur í grunnstöðu, sbr. tóndæmi á bls. 52 í þessari námskrá, í dúr- og molltóntegundum til og með fimm formerkjum, þrjár áttundir, skipt á milli handa
• hafi á valdi sínu forsjöundarhljóma, sbr. tóndæmi á bls. 52 í þessari námskrá, frá hvaða tóni sem er, tvær áttundir með báðum höndum í einu, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggiohljóma, sbr. tóndæmi á bls. 52 í þessari námskrá, í dúr- og molltóntegundum til og með fimm formerkjum
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á miðprófi samkvæmt þessari námskrá

Nemanda hafi gefist kostur á að velja hvort og að hversu miklu leyti hann sinnir eftirfarandi atriðum:

• leik eftir eyra
• tónsköpun
• spuna

Nemandi sýni eftirfarandi atriði í þeim mæli sem eðlilegt getur talist eftir sjö til átta ára nám:

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• ýmis blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu

Markmið í framhaldsnámi

Við lok framhaldsnáms eiga hörpunemendur að hafa náð eftirfarandi markmiðum:

Nemandi

• beiti líkamanum á eðlilegan og áreynslulausan hátt þegar leikið er á hljóðfærið
• hafi öðlast mjög góða fingraleikni, fingrastyrk og hraða
• hafi náð mjög góðu valdi á hröðum og markvissum hreyfingum um hljóðfærið
• hafi náð mjög góðu valdi á dempun strengja
• hafi náð mjög góðu valdi á notkun pedala
• hafi náð mjög góðu valdi á samhæfingu ólíkra hreyfinga
• hafi náð mjög góðu valdi á mismunandi tónmyndun, þ.e. venjulegri tónmyndun, flaututónum og près de la table
• ráði yfir skýrri og blæbrigðaríkri tónmyndun, án aukahljóða
  ráði yfir víðu styrkleikasviði
• hafi náð mjög góðu valdi á leik mismunandi arpeggiohljóma
• hafi öðlast lipurð og hraða í leik brotinna hljóma og arpeggía
• leiki með markvissri fingrasetningu sem samræmist túlkunarmarkmiðum hverju sinni
• geti dregið fram raddir í fjölradda tónvef
• hafi öðlast leikni í að leika skrautnótur
• sýni nákvæmni í mótun tónmynstra og hendinga
• sýni nákvæmni í lestri og úrvinnslu tónmálsins

Nemandi

• hafi öðlast mjög gott hrynskyn
• hafi mjög gott vald á sveigjanleika í hryn og hraða
• geti lesið og leikið án undirbúings verkefni sambærileg þeim sem fengist var við á miðprófi
• hafi fengið reglulega þjálfun í að leika utanbókar
• hafi hlotið þjálfun í ýmiss konar samleik
• hafi farið yfir viðunandi fjölda verkefna
• hafi fengist við fjölbreytt úrval verkefna
• hafi á valdi sínu alla samstíga dúrtónstiga, fjórar áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla samstíga hljómhæfa molltónstiga, fjórar áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla samstíga dúrtónstiga, fjórar áttundir, sexund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla samstíga hljómhæfa molltónstiga, fjórar áttundir, sexund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla samstíga dúrtónstiga, þrjár áttundir, tíund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla hljómhæfa molltónstiga, þrjár áttundir, tíund á milli handa
• hafi á valdi sínu alla gagnstíga dúrtónstiga, tvær áttundir
• hafi á valdi sínu alla gagnstíga hljómhæfa molltónstiga, tvær áttundir
• hafi á valdi sínu brotna þríhljóma í öllum dúr- og molltóntegundum, fjórar áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggíur í grunnstöðu og hljómhvörfum í öllum dúr- og molltóntegundum, fjórar áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggíur skipt á milli handa, í öllum dúr- og molltóntegundum, fjórar áttundir
• hafi á valdi sínu brotna forsjöundarhljóma, sbr. tóndæmi á bls. 53 í þessari námskrá, þrjár áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu forsjöundarhljóma í arpeggíum í grunnstöðu og hljómhvörfum, þrjár áttundir, ein áttund á milli handa
• hafi á valdi sínu forsjöundarhljóma í arpeggíum í grunnstöðu og hljómhvörfum frá hvaða tóni sem er, fjórar áttundir, skipt á milli handa
• hafi á valdi sínu arpeggiohljóma í öllum dúr- og molltóntegundum (niðurlagshljóma), sbr. tóndæmi á bls. 63 í þessari námskrá, á öllu tónsviði hljóðfærisins
• hafi undirbúið prófverkefni til flutnings á framhaldsprófi samkvæmt þessari námskrá
• hafi undirbúið efnisskrá til flutnings á tónleikum samkvæmt almennum hluta aðalnámskrár tónlistarskóla bls. 41-42

Nemandi sýni með ótvíræðum hætti

• tilfinningu fyrir túlkun og hendingamótun
• margvísleg blæbrigði og andstæður
• þekkingu og skilning á stíl
• tilfinningu fyrir samleik
• öruggan og sannfærandi leik
• persónulega tjáningu
• viðeigandi framkomu